การพัฒนาหลักสูตรและการใช้หลักสูตรสถานศึกษาเพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่น จังหวัดขอนแก่น

ชื่อกลุ่ม : สาขาภาษาไทย จังหวัดขอนแก่น
กิจกรรมที่ 1 การพัฒนาหลักสูตรและการใช้หลักสูตรสถานศึกษาเพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่น

จังหวัดขอนแก่น

1. จุดเด่นของจังหวัดขอนแก่นที่จะมาใส่ในหลักสูตรท้องถิ่น สรุปได้ดังนี้

1.1) ภาคภูมิศาสตร์ จังหวัดขอนแก่นมีสภาพพื้นที่ลาดเอียงจากทิศตะวันตกไปทิศตะวันออกและทิศใต้ บริเวณที่สูงทางด้านตะวันตกมีสภาพพื้นที่เป็นเขาหินปูนตะปุ่มตะป่ำสลับกับพื้นที่เป็นลูกคลื่นลอนลาดเล็กน้อย มีระดับความสูงประมาณ 200-250 เมตรจากระดับน้ำทะเล มีภูเขารูปแอ่งหรือภูเวียงวางตัวอยู่ติดอำเภอภูเวียง บริเวณที่สูงตอนกลางและด้านเหนือมีสภาพพื้นที่เป็นเทือกเขา ได้แก่ ภูเก้า ภูเม็ง ภูพานคำ เป็นแนวขวางมาจากด้านเหนือ แล้ววกลงมาทางตะวันตกเฉียงใต้ ไหล่เขาด้านนอกมีความสูงและลาดชันมาก สูงประมาณ 300-660 เมตร ไหล่เขาด้านในมีความลาดชันน้อย มีระดับความสูงประมาณ 220-250 เมตร

1.2) ประวัติศาสตร์ เมืองขอนแก่นนั้นได้มีตำนานแต่โบราณเล่าขานสืบต่อกันมาว่า ก่อนที่เพี้ยเมืองแพนจะอพยพไพร่พลมาตั้งบ้านตั้งเมืองขึ้นนั้น ปรากฏว่าบ้านขาม หรือตำบลบ้านขาม อำเภอน้ำพองปัจจุบัน ซึ่งเป็นเขตแขวงร่วมการปกครองกับบ้านชีโล้น มีตอมะขามขนาดใหญ่ที่ตายไปหลายปีแล้ว กลับมีใบงอกงามเกิดขึ้นใหม่อีก และหากผู้ใดไปกระทำมิดีมิร้ายหรือดูถูกดูหมิ่น ไม่ให้ความเคารพยำเกรง ก็จะมีอันเป็นไปในทันทีทันใด เป็นที่น่าประหลาดและมหัศจรรย์ยิ่งนัก

1.3) ศาสนา ศาสนาที่ประชากรจังหวัดขอนแก่นนับถือ คือ ศาสนาพุทธ และนับถือศาสนาอื่น ๆ บ้างเช่น ฮินดู ซิกส์ อิสลาม และคริสต์

1.4) สถานที่ท่องเที่ยว

อุทยานแห่งชาติภูเวียง

พระธาตุขามแก่น

ผานกเค้า

บึงแก่นนคร

เขื่อนอุบลรัตน์

อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภูพานคำ

วัดอุดมคงคาคีรีเขต

ศาลหลักเมืองขอนแก่น 

พระมหาธาตุแก่นนคร

1.5) คำขวัญ ได้แก่ พระธาตุขามแก่น เสียงแคนดอกคูน ศูนย์รวมผ้าไหม ร่วมใจผูกเสี่ยว เที่ยวขอนแก่นนครใหญ่ ไดโนเสาร์สิรินธรเน่ สุดเท่เหรียญทองมวยโอลิมปิก

1.6) ต้นไม้ประจำจังหวัด ดอกราชพฤกษ์ หรือ ดอกคูน (Cassia fistula)

1.7) ประเพณีประจำจังหวัด ประเพณีเข้าพรรษา ประเพณีออกพรรษา ประเพณีผูกเสี่ยวและงานกาชาด งานประเพณีสุดยอดสงกรานต์อีสานเทศกาลดอกคูน–เสียงแคน และถนนข้าวเหนียว ประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ หรือบุญคุณลานนั้น  

2. นำเนื้อหาดังกล่าวมาพิจารณาว่าจะเกี่ยวข้องกับสาระการเรียนรู้ใดตัวอย่างจังหวัดขอนแก่น

             สาระการเรียนรู้                                  เนื้อหาท้องถิ่น เช่น
1. ภาษาไทย                                              ภาษถิ่น(ภาษาอีสานไทย-ลาว)                           
2.คณิตศาสตร์                                            ข้อมูลด้านภูมิศาสตร์ ป่าไม้ น้ำ ดินฟ้า                   
                                                             อากาศ ที่ทำกิน อาชีพ สภาพทางเศรษฐกิจและ

                                                             สังคม
3. วิทยาศาสตร์                                           วิธีทำเกษตร การดูแลสภาพพื้นที่ป่าไม้

                                                             ศึกษาระดับน้ำของเขื่อน

4.สังคมวิทยา ศาสนาวัฒนธรรม                       วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น วิถีชีวิตความ

                                                             เป็นอยู่ อาหาร อาชีพ และเศรษฐกิจทางสังคม

5.สุขศึกษา พลศึกษา                                    คุณค่าทางโภชนาการ

6.ศิลปะ                                                    ผ้าโสล่งไหม ผ้าไหมมัดหมี่                                                                                                             

7.การงาน อาชีพ และเทคโนโลยี                       เน้นอาชีพคนขอนแก่น การเกษตร การทอผ้า   

8. ภาษาต่างประเทศ                                     ภาษาอังกฤษ                                                                                                                                                                                      

3. นำเนื้อหามาผสมผสานกับเนื้อหาในหลักสูตรใหม่ อาจทำได้หลายลักษณะ เช่น

3.1) ใช้เป็นเนื้อหาสอน เช่น เมื่อนำไปสอนนักเรียนสามารถยกตัวอย่างสถานที่ในจังหวัด ขอนแก่นเพื่อให้นักเรียนเห็นสภาพจริง

3.2) ใช้เป็นแบบฝึกหัดให้นักเรียนไปทำ เช่น สถานที่ทองเที่ยงของจังหวัดขอนแก่นมีอะไรบ้าง

3.3) ใช้เป็นโครงงาน ให้นักเรียนไปหาทางแก้ไข

3.4) ใช้ปัญหาเป็นฐาน ให้นักเรียนไปหาทางแก้ไข

3.5) ใช้เป็นประเด็น ให้นักเรียนไปค้นคว้า ตัวอย่างเช่น รูปทรงเจดีย์ปัจจุบันมีชื่อว่าอะไร

3.6) ใช้เป็นสถานที่ไปทัศนะศึกษา เช่น อุทยานแห่งชาติภูเวียง พระธาตุขามแก่น